Zbulohet një vulë e rrallë guri 2700-vjeçare në Izrael

Një vulë guri e rrallë dhe e pazakontë, që daton afërsisht 2700 vjet më parë në periudhën e Tempullit të Parë, u gjet pranë Malit të Tempullit në Jerusalem, njoftoi të enjten Autoriteti i Antikiteteve të Izraelit.

Duke e quajtur gjetjen “spektakolare”, ministri izraelit i Trashëgimisë, Rabini Amichai Eliyahu tha se vula “dëshmon rëndësinë dhe qendrën e Jerusalemit tashmë 2700 vjet më parë. Është e pamundur të mos prekemi nga një takim i tillë i pa ndërmjetësuar dhe i drejtpërdrejtë me një kapitull të së shkuarës sonë, një kohë në të cilën Tempulli i Parë qëndroi me gjithë lavdinë e tij.”

Imazhi qendror në vulë është një figurë e paraqitur në profil, ndoshta një mbret, me krahë dhe i veshur me një rrobë të gjatë me vija. Figura, e stolisur me një mane me kaçurrela të gjata dhe një kurorë ose kapele, ecën me hapa të sigurt djathtas, me njërin krah të ngritur sikur mban një objekt të padukshëm. Emri “LeYehoʼezer ben Hoshʼayahu” është i gdhendur me shkrim paleo-hebraisht në të dy anët e figurës.

Vula, e gdhendur me shkrim pasqyre në gur të zi, u përdor nga pronari i saj si një amulet personal dhe si mjet për të nënshkruar dokumente, një praktikë e zakonshme midis zyrtarëve të lartë gjatë Mbretërisë së Judës. Objekti është projektuar me një prerje konveks në të dy anët dhe një vrimë të shpuar përgjatë gjatësisë së tij, duke e lejuar atë të lidhet në një zinxhir dhe të vendoset rreth qafës.

Filip Vukosavoviç, një arkeolog dhe asiriolog në Autoritetin e Antikiteteve tha se ky ishte zbulimi i parë i një “xhini” me krahë – një figurë magjike mbrojtëse – në arkeologjinë izraelite dhe rajonale. Shifra të tilla njihen nga arti neo-asirian i shekujve 9-7 p.e.s., ku konsideroheshin demonë mbrojtës.

“Ky është një zbulim jashtëzakonisht i rrallë dhe i pazakontë”, tha Vukosavoviç. Guri u gjet në një kopsht arkeologjik poshtë murit jugor të Malit të Tempullit ku ndodhej Qyteti i Davidit, i cili është thelbi origjinal i qytetit të lashtë biblik.

E vendosur pak jashtë mureve jugore të qytetit të vjetër të Jerusalemit, konsiderohet si një nga vendet më të rëndësishme arkeologjike të Izraelit. Është vendi ku mbreti David krijoi kryeqytetin e tij dhe vendin e shumë ngjarjeve të rëndësishme biblike.

Parku është më i njohur për tunelin e Hezekiahut, i cili u ndërtua nga mbreti Hezekiah për të siguruar ujë në qytet përpara një rrethimit asirian të udhëhequr nga Senakeribi.