BIODIVERSITETI I LIQENIT TË OHRIT
PESHQIT E FAMILJES CYPRINIDAE
Shkruar nga: prof. dr.M. Musai
Liqeni i Ohrit tham se është një fosil i pasur me bot të gjallë. Liqeni i Ohrit ka një fond të pasur me btoë të gjallë të peshve, bimëve dhe organizma tjer, të lojeve të ndryshme. Kur themi se ka fond të pasur të me lloje të peshqve, kuptojmë se të gjithë peshqit kanë vlera ekonomike si dhe vlera të evolucinit biologjike, të zhvillimit historiktë lë botës së gjallë në liqenin e Ohrit. Pejsa bregliqenore zona litorale e liqenit të Ohrit është më e pasura me botë të gjallë, me bimë dhe shtaz, kurse zona tjetër sublitorale ajo ka më shumë peshq të cilët dimrojn ose janë grumbulluar për tiu larguar kushteve vdekjeprurëse për ata sikurse janë temperaturat e larta, të ulta si dhe mundësia për shumim dhe aktivitete tjera jetësore. Familja Cyprinidae – Peshqve, ka disa lloje të peshqve të cilët do ti përmendi si vlera biologjike dhe ekonomike:
FAMILJA CYPRINIDAE:
1. Rutilus rubilio ochridanus (Karaman) – Grunëci;
2. Pachychilon pictus ( Heck. Et Kner) – Morani;
3. Phoxinellus minutus (Karaman) – Grunecëza;
4. Leuciscus cephalus albus (Bonap) – Kleni;
5. Phoxinus phoxinus (L.) – Pijori;
6. Scardinus erythrophtalmus scardafa. N. Ochridanus (Vlad. Et. Petit) – Pisi;
7. Chondrostoma nasus ochridanum (Karaman) – Skobali;
8. Gobio gobio ochridanus (Karaman) – Mbrenëza;
9. Barbus meridionalis petenyi Heck – Mbrena;
10. Alburnus albidus alborella (Filippi) – Cironi;
11. Alburnoides bipunctatus ochridanus (Karaman) – Ranushi;
12. Cyprinus carpio (L.) – Krapi;
13. Carassius Linanaeus – Krapi kinez;
14. Nemachlius barbatulus sturanyi (Steind) – Barbatulusi;
15. Cobitis taenia meridionalis (Karaman) – Ngjalëza;
Ky numër kaq i madh i fondit të peshqve, liqenit të Ohrit ja shton interesimin për studime të gjithëanshme, për gjueti të peshkut, për vizita sportive, dhe për pushime turistike. Pra liqeni i Ohrit është ndër liqejt më i bukuri në botë, liqeni ka një bukuri të rrallë, paraqet një mis bukurie për tokën shqiptare, për Ballkanin, Europën dhe Botën.Emërtimin e peshqve të liqenittë Ohrit sipas nomenklaturës bineare – emërtimit të dyfishtë, për herë të parë e ka bërë më 1924 S. Karaman. Gjenialiteti i Karamanit është shumë i madh, ai ka bërë emërtimin për peshqit e liqenit të Ohrit, Prespës, liqejve tjer si dhe të gjitha ujërave të rrjedhshëm në kohën e Mbretërisë të SKS dhe në kohën e ish Jugosllavisë. Karaman është emërtuesi i parë i gjithë peshqve në Ballkan, dhemë gjërë. Me shumërespekt e kujtoj punen e Karamanit, se emrat baz të peshqve i ka mar te peshkatarët shqiptar, poashtu edhe te ata sllav, mandej emrat e vërtet të peshqve i ka vërtetuar në popullatënekzistures Në Pogradec, Ohër, Strugë dhe fshatrave të buzëbregutliqenor të Ohrit: Tërpjetës – Tërpejcë, Peshkëtan – Peshta, Kalisht, Lin, etj. Prandaj meshumë respekt e them se emrat e vërtetë për emërtimin e peshqve të liqenit të ohrit janë burimore prej popullatës shqiptare.
1. Rutilus rubilio ochridanus (Karaman) – Grunëci – është peshk me madhësitë vogël, banor i zonës litorale, të thellësive tëvogla, por të shumtën e rasteve e gjejm në grupe duke jetuar në ato vende ku ka bimëmaive bimore, talla, pirra, shavar, shallak, sitka. Ushqehet me fitoplangton, insekte të imta, krymba ujidhe larva të ndryshme. Për troftat dhe peshkun klen është ushqim i mundshëm, ngase nuk ka trup të madh dhe peshqit mishëngrënës më të mëdhej e gjuajn më leht për ushqim. Poashtu ky peshk gjuhet brenda tri stinëve të vitit: pranver, ver dhe deri në vjeshtën e vonë. Gjat stinës së dimrit dimron dhe nuk bën aktivitete për shumim, për ushqim dhe nevoja tjera. Shumohet në stinën e pranverës, në muajin maj dhe filli të qershorit.
