Nën presionin e gjykatës më të lartë të Izraelit për të përmirësuar kushtet në një qendër famëkeqe për keqtrajtimin e palestinezëve të kapur në Gaza, ushtria transferoi qindra të burgosur në kampe të reja.
Por, sipas organizatave izraelite të të drejtave të njeriut, abuzimet në këto kampe janë po aq të rënda. Organizatat, të cilat kanë intervistuar dhjetëra të burgosur aktualë dhe ish-të burgosur, tani po kërkojnë nga gjykata që të detyrojë ushtrinë të zgjidhë përfundimisht problemin.
Sipas dëshmive të të ndaluarve, në vend që të korrigjonte keqtrajtimet ndaj palestinezëve të mbajtur pa akuzë apo gjyq – përfshirë rrahjet, prangat e tepërta dhe kushtet e këqija shëndetësore dhe ushqimore – ushtria izraelite thjesht ka ndryshuar vendin ku ndodhin ato.
“Po shohim erozionin e standardeve themelore për një paraburgim njerëzor,” tha Jessica Montell, drejtoresha e Hamoked, një nga organizatat që ka ngritur padi kundër qeverisë izraelite.
Kampi i madh Ofer dhe kampi më i vogël Anatot, të ndërtuar në Bregun Perëndimor të pushtuar, ishin supozuar të përmirësonin kushtet në qendrën e ndalimit Sde Teiman në shkretëtirën Negev.
Fillimisht e krijuar për të mbajtur palestinezët e arrestuar pas 7 tetorit 2023, kjo qendër u shndërrua në një burg afatgjatë të njohur për brutalizimin e të ndaluarve nga Gaza, shumica pa asnjë akuzë.
Të burgosurit e transferuar në Ofer dhe Anatot thanë se kushtet ishin po aq të këqija, sipas më shumë se 30 avokatëve që folën për Hamoked dhe Physicians for Human Rights-Israel.
“Të ndëshkonin për gjithçka”
Khaled Alserr, një kirurg 32-vjeçar nga Gaza, që kaloi muaj në kampin Ofer, u lirua pas gjashtë muajsh pa asnjë akuzë.
“Nuk i mbaj mend më rrahjet që kam pësuar,” tha ai. “Të ndëshkonin për gjithçka – për kontakt me sy, për kërkesë për ilaçe, madje edhe për të shikuar qiellin.”
Gjykata e Lartë i ka dhënë ushtrisë afat deri në fund të marsit për t’iu përgjigjur akuzave për keqtrajtim në Ofer.
Largimi nga Sde Teiman
Pas urdhrit të Gjykatës së Lartë për të përmirësuar kushtet në Sde Teiman, ushtria transferoi qindra të ndaluar, përfshirë 500 në Ofer.
I ndërtuar pranë një burgu civil me të njëjtin emër, Ofer përbëhet nga një kompleks i rrethuar me mure dhe me 24 shtëpi të lëvizshme që shërbejnë si qeli.
Kampi Anatot, i ndërtuar në një bazë ushtarake në një vendbanim hebre, ka dy baraka me kapacitet për rreth 50 persona secila.
Sipas ligjit izraelit të kohës së luftës, ushtria mund të mbajë palestinezët nga Gaza për 45 ditë pa qasje në botën e jashtme, por në praktikë, shumë mbeten edhe më gjatë.
Hamoked raportoi se të burgosurit ishin të lidhur me pranga gjatë gjithë kohës, edhe kur flinin apo hanin, dhe se hiqeshin vetëm një herë në javë gjatë dushit.
Tre të burgosur në Anatot thanë se ishin mbajtur gjithmonë të verbuar.
Një i burgosur tha se rojet i zgjonin çdo orë gjatë natës dhe e detyronin të qëndronte në këmbë për gjysmë ore.
Por më e keqja në Ofer ishte kujdesi mjekësor.
Një i burgosur tha se rojet refuzuan t’i jepnin ilaçe për një ulçerë kronike. Pas 40 ditësh, ai ndjeu një çarje në stomak. Gjatë transportit në spital, ushtarët i lidhën një qese rreth kokës.
“Më rrahën gjatë gjithë rrugës për në spital,” tha ai.
“Në spital, nuk pranuan ta hiqnin qesen, edhe kur po më trajtonin.”