Një grup studiuesish nga Universiteti i Arizonës paraqitën një propozim të guximshëm për të ruajtur jetën në Tokë në rast të një krize globale.
Ata paraqitën idenë e ndërtimit të një “depoje jete”, jo vetëm të njerëzimit, por edhe të jetës së kafshëve dhe bimëve – në hënë. Një lloj “arke hënore” do të vendoset në satelitin natyror të Tokës, duke ruajtur mostrat e ngrira të spermës, vezëve dhe farave nga 6.7 milionë specie.
Grupi e përshkroi projektin si një “politikë moderne globale sigurimi” kundër fatkeqësive që mund të ndodhin në qytetërimin në Tokë. Sipas tyre, hëna është mjaft larg rreziqeve me të cilat përballet planeti ynë, qoftë të natyrshëm apo të shkaktuar nga aktiviteti njerëzor.
Propozimi mund të tingëllojë si diçka nga një histori fantashkencë, por është çuditërisht e vërtetë. Hëna mund të mos jetë një vend ideal, por përparësia e saj është se ajo është “larguar nga skenari i fundit i botës që mund të ndodhë në planetin tonë. Si vend për Arkën moderne të Noes, shkencëtarët kryesisht shikojnë shpellat në hënë dhe tunelet e krijuara nga llava nën sipërfaqe. Ata e morën idenë nga Doomsday Vault, një strukturë për ruajtjen e farave të bimëve në ishullin norvegjez të Svalbard.
Sipas profesorit Jaken Tanga, i cili prezantoi konceptin, do të duheshin rreth 250 fluturime në Hënë për të mbushur objektin me mostra. Për krahasim, u deshën 40 fluturime për të ndërtuar Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor, i cili është shumë më afër Tokës. Shkencëtarët kanë paraqitur edhe disa zgjidhje të tjera, si furnizimi me energji me panele diellore dhe përdorimi i superpërçuesve, të cilat mundësohen nga kushtet e hënës.
Programi prej dekadash
Shkencëtarët tani po kërkojnë mënyra për të mbledhur material biologjik dhe një ekip studiuesish prezantoi së fundmi një protokoll për mbledhjen dhe ruajtjen e mostrave në revistën BioScience.
Sipas tyre, depoja hënore e mostrave biologjike duhet të projektohet kryesisht për mostrat e kafshëve më të rrezikuara në Tokë. Megjithatë, faktorët kryesorë për ruajtjen biologjike janë nevoja për të minimizuar dëmtimin nga rrezatimi dhe për të ruajtur mostrat në temperatura afër -196 gradë Celsius. Disa zona pranë poleve hënore i plotësojnë këto kritere, shkroi ekipi, duke sugjeruar që pas testimit fillestar të mostrave dhe paketimit në të cilin do të ruhen, testime shtesë do të kryhen në bordin e Stacionit Ndërkombëtar të Hapësirës.
Shembujt e klonuar mund të përdoren gjithashtu për të kolonizuar Hënën dhe planetë të tjerë ose për të terraformuar – duke krijuar kushte në një pjesë ose në të gjithë sipërfaqen e trupave hapësinorë, në mënyrë që njerëzit dhe format e tjera të jetës nga Toka të mund të jetojnë në to.
– Ky është një program që vazhdon prej dekadash. Arritja e një biorepozitori hënor do të kërkojë bashkëpunimin e një game të gjerë popujsh, grupesh kulturore, agjencish dhe aktorësh ndërkombëtarë për të zhvilluar magazinimin, menaxhimin dhe planet afatgjata të mostrave të përballueshme, shkruajnë shkencëtarët.
Megjithatë, ata theksuan se mbrojtja e jetës tokësore duhet të jetë prioriteti kryesor në garën për të pushtuar hënën për nevojat e industrisë dhe shkencës. Ata gjithashtu e quajtën studimin e tyre një “thirrje të hapur për pjesëmarrje” në projekt.