Presidenti Stevo Pendarovski në raport me ndryshimet kushtetuese vlerëson se joreal ka qenë optimizmi i Qeverisë se ato janë të mundshme, pavarësisht nga qëndrimi i vendosur i opozitës OBRM-PDUKM se nuk do të votonte për to. Kjo çështje, siç shprehet ai në intervistë për “Slloboden peçat”, do të mbetet pas zgjedhjeve në agjendën e Qeverisë së ardhshme dhe Parlamentit i ardhshëm.
“Sa i përket ndryshimeve kushtetuese, mendoj se në vitin e kaluar nuk është përdorur optimizmi i disa ministrave, duhet t’i kishim qëndruar më shumë realizmit. Që nga miratimi i propozimit francez, nuk ka pasur asnjë deklaratë dhe asnjë njoftim nga ndonjë deputet i opozitës se ata do të votonin për të arritur ato dy të tretat. Unë e kuptoj mbajtjen e optimizmit gjatë gjithë kohës dhe duke folur për të njëjtën çështje, por nëse ka ndonjë hap real pozitiv. Por, unë pohoj se nuk kishte, meqë OBRM-PDUKM i përmbahej me vendosmëri asaj disipline partiake. Është e qartë se kjo çështje do të mbetet në rendin e ditës pas zgjedhjeve dhe se qeveria e ardhshme dhe parlamenti i ardhshëm do të duhet të merren me të. Por në një situatë kur spekulojmë se opozita aktuale do të ishte në pushtet pas 8 majit, nuk e di se si do ta bëjnë këtë sepse të gjitha deklaratat që ata bënë janë tepër radikale – se nuk do të votonin për këtë propozim, kështu që do të përpiqen të negociojnë dhe ngjashme. Mund ta mashtroj shtetasin maqedonas që ka shqetësime të tjera, por nuk mund t’i mashtrosh përfaqësuesit e huaj të cilët kanë thënë me saktësi. Të thuash “ne kemi plan që do t’jua tregojmë pas zgjedhjeve” është joserioze”, shprehet Pendarovski.
Lidhur me atë nëse ekziston një non-pejper i dyshuar i partive shqiptare për koalicion që do të miratojë ndryshimet kushtetuese brenda gjashtë muajve, Pendarovski thotë se nuk ka parë një non-pejper ose nuk i është thënë se ka, e, siç thotë ai, asocion në një nga ambasadat në Shkup. Nuk ka asnjë informacion se një gjë e tillë ekziston, shton ai, dhe se u është shpërndarë partive shqiptare.
I pyetur nëse vendi mund të kishte marrë një kornizë më të mirë negociuese, ai theksoi se ishte realist kur tha se ky ishte një kompromis që nënkuptonte lëshime nga të dyja palët dhe se tonat nuk ishin në dëm të interesave kombëtare maqedonase.
“Korniza negociatore mund të kishte qenë më i mirë, me siguri, nëse Bullgaria nuk do të shkonte me retorikë radikale nacionaliste ndaj nesh për një periudhë prej tre vjetësh, nga viti 2019 e tutje. Shumë të huaj dhe në Bullgari u shtangën nga kthesa 180 gradë e bërë nga Qeveria e Borisovit. Kur keni njerëz në atë anë që flasin gjuhën e shekullit të 19-të dhe ju kërkojnë diçka që nuk është dëgjuar në pranimin e ndonjë vendi para BE-së nga viti 1957 deri më sot, është e qartë se duhet të bëni gjithçka për ta zvogëluar atë dialog, në atë moment vetëm një monolog nga Bullgaria dhe një diktat, brenda kufijve të arsyeshëm. Ne arritëm ta bëjmë këtë me ndihmën e Evropës, sepse pak njerëz atje që i kuptojnë këto elemente radikale nacionaliste bullgare. Në fund, ne erdhëm vetëm për të futur bullgarët në Kushtetutë. Kjo nuk do të mund të ndodhte nëse do të kishte politikanë evropianë në Bullgari, të cilët, në vend që të ashpërsojnë retorikën e tyre me popullin maqedonas dhe me ne si vend, duhet të kishin shtrirë dorën dhe të tregonin sjellje evropiane. Për fat të keq, disa nga politikanët e atëhershëm flisnin gjuhën e San Stefanos”, sqaron Pendarovski.
Ai konsideron se thelbi i kornizës negociuese u është shpjeguar mjaftueshëm qytetarëve, por se, për disa njerëz për arsye politike, është shtrembëruar duke thënë gjëra që, siç thotë ai, nuk ekzistojnë në të vërtetë. Ai gjithashtu komentoi kritikat nga opozita se nëse do të ishin konsultuar, ata do të kishin ndihmuar në një kornizë më të mirë.
“Vlerësimi im është se OBRM-PDUKM bëri kalkulimin e saj partiak se vetëm me retorikë antibullgare, dhe në thelb antievropiane, por edhe retorikë antishqiptare mjaft shpesh gjatë vitit të kaluar, do të marrë më shumë pikë dhe do të fitojë zgjedhjet e ardhshme. Fakti që ata kanë bërë dëme të pariparueshme në atë që qytetarët me të vërtetë mendojnë si për Evropën ashtu edhe për marrëdhëniet ndëretnike nuk u intereson atyre. Sipas njëfarë logjike, ata do ta rregullojnë kur të vijnë në pushtet. Por, edhe kur je në opozitë, duhet të jesh politikisht i përgjegjshëm. Ashtu si pas zgjedhjeve, për shembull, ju do të rregulloni imazhin e Evropës, e cila ka problemet dhe lëshimet e veta si për rajonin ashtu edhe për ne, por mbështetja për BE-në dhe për shkak të një retorike të tillë anti-evropiane të partisë opozitare ka rënë në një nivel të ulët të paparë. Është e vështirë ta kthesh atë kur thonë se Evropa nuk na do ose tezën kryesore të opozitës se Evropa na do vetëm si bullgarë. Është një marrëzi politike e rangut më të lartë. Por, është shprehur nga përfaqësuesit më të lartë të asaj partie opozitare. Bindja e 26 vendeve dhe Bullgarinë për të rinegociuar kornizën negociuese është një çështje e Sizifit. U uroj shumë suksese nëse janë në gjendje të përmirësojnë kornizën negociuese. Por, zyrtarët e lartë evropianë thonë se një gjë e tillë është e pamundur, nënvizon Presidenti Pendarovski.
Për mënyrën se si i kupton mesazhet e ndihmës sekretarit të shtetit të SHBA James O’Brien në lidhje me zgjedhjet se zgjedhjet e ardhshme të dyfishta janë një zgjedhje e qartë midis njerëzve që kanë një rrugë drejt Evropës dhe njerëzve, e kaluara e të cilëve tregon se nuk janë të interesuar të bashkohen me BE, për Pendarovskin janë një konfirmim i mbështetjes së SHBA për anëtarësimin tonë në BE.
“E di që disa miq evropianë nuk janë të kënaqur me këtë, por argumentoj se Amerika në vitet e fundit ka qenë më shumë në favor që Maqedonia të jetë anëtare e BE-së sesa shumë anëtarë të BE-së. Atyre u intereson që Maqedonia të mos jetë një vend i askujt, por pjesë e BE-së, sepse ekuacioni i vjetër që ne të gjithë e njohim “më pak Evropë në Ballkan do të thotë më shumë Rusi në Ballkan”. Ata kanë interes kombëtar që ne të integrohemi në BE dhe këtë e tregojnë”, tha Pendarovski.
Lidhur me ndryshimet në Ligjin për masat restriktive, Presidenti Pendarovski thekson se në këtë formë nuk do ta nënshkruajë atë, edhe nëse votohet në Kuvend, sepse, siç thekson ai, sipas Ministrisë së Drejtësisë, propozimi në disa dispozita është në kundërshtim flagrant me rendin tonë juridik.