25 milionë euro kredi nga BERZH dhe 5 milionë euro grant i BE-së për financimin e termocentraleve të reja fotovoltaike që do të ndërtohen mbi minierat e shfrytëzuara në Oslomej dhe Manastir.
BERZH ka miratuar 25 milionë euro për ESM, një kompani shtetërore e prodhimit të energjisë, për ndërtimin e një projekti fotovoltaik (PV) 30 MW që përbëhet nga 10 MW fotovoltaikë të instaluar në minierën e qymyrit tashmë të operuar të Termocentralit Oslomej dhe 20 MW termocentralit të Manastirit. Edhe Bashkimi Evropian (BE) e mbështet këtë projekt zhvillimor me një grant prej 5 milionë eurosh të financuar përmes Programit të Investimeve për Ballkanin Perëndimor (IPZB).
Andi Aranitasi, Përfaqësuesi për Maqedoninë e Veriut, BERZH tha: “Ky është një projekt shumë i rëndësishëm për tranzicionin energjetik në vend”. Është një vazhdimësi e punës sonë të mëparshme në mbështetjen e planeve ambicioze të dekarbonizimit të Maqedonisë së Veriut, e cila nisi tenderët e PV diellore dhe ndërtoi kornizën e parë të vendosjes së PV në vend. Ky projekt do të ndihmojë në adresimin e nevojave për siguri dhe qëndrueshmëri energjetike në mënyrë konkurruese dhe të përballueshme, përmes investimeve që do të krijojnë vende pune cilësore dhe ekosisteme të reja biznesi, duke reduktuar ndotjen e ajrit dhe emetimet e gazit që krijojnë efektin e kopshtit prej xhami. ”
Plantacionet e reja diellore janë një zgjerim i impiantit të parë fotovoltaik 10 MW, i cili u ndërtua në minierën e shfrytëzuar të qymyrit në Oslomej dhe janë dëshmi se ESM dhe vendi janë në rrugën e dekarbonizimit. Pasi të jenë funksionale, objektet e reja do të prodhojnë afërsisht 48 GWh energji elektrike në vit, e mjaftueshme për të furnizuar me energji 10,000 familje për një vit të tërë, dhe do të rezultojë në një reduktim prej 44,000 ton dioksid karboni në vit. Projekti do të mbështesë përpjekjet e ESM për rehabilitimin e minierave që furnizonin termocentralet me qymyr.
Ambasadori David Geer, Përfaqësues i Delegacionit të BE-së në Maqedoninë e Veriut tha: “Ne shohim masa konkrete në materializimin e Agjendës së Gjelbër për Ballkanin Perëndimor dhe zbatimin real të Planit Ekonomik dhe Investiv. Granti nga Programi i Investimeve në Ballkanin Perëndimor dhe kredia e BERZH-it mbështesin transformimin e Oslomejt dhe Manastirit në prodhim të energjisë diellore dhe janë një tregues i qartë se vendi është duke ndërmarrë hapat e duhur, duke lëvizur drejt energjisë së gjelbër dhe duke zbatuar një tranzicion të drejtë social. Ky investim duhet të ishte realizuar shumë kohë më parë, por vjen në momentin e duhur për Maqedoninë e Veriut, duke siguruar furnizim të pastër dhe të sigurt me energji.”
Vendi, kryeqyteti i të cilit Shkupi u emërua kohët e fundit si një nga qytetet më të ndotura në Evropë, synon të ketë 38% të energjisë elektrike nga burime të rinovueshme të energjisë deri në vitin 2030. Gjatë krizës aktuale energjetike, ky projekt është një nga të parët që merret në kohë reale me elementët e Tranzicionit të Drejtë, duke lëvizur drejt përdorimit të energjisë së pastër dhe sigurisë së energjisë, duke prezantuar programe për rinovimin e trajnimeve dhe aftësive të reja, për mbrojtjen e jetesën dhe mbështetjen e zhvillimit rajonal, si dhe krijimin e mundësive të reja ekonomike.
ESM është një objekt publik gjenerues i energjisë elektrike, në pronësi të Qeverisë së Maqedonisë, i cili siguron 90% të prodhimit të energjisë elektrike për nevojat e brendshme, ose rreth 3,600 GWh nga dy termocentrale dhe 1,250 GWh nga tetë hidrocentrale. ESM operon dy objekte të kombinuara të energjisë termike dhe elektrike, dhe zotëron termocentralin e parë të erës, që prodhon rreth 100 GWh në vit.
Në këtë drejtim dhe në mbështetje të dekarbonizimit dhe përmbushjes së objektivave të vendit për burimet e rinovueshme të energjisë, BERZH dha asistencë teknike në vitin 2020, për të mbështetur aspektet rregullatore dhe ligjore, të futjes së ankandeve për burimet e rinovueshme të energjisë në tre tenderë për energjinë e rinovueshme. burime për 162 MW kapacitet të kombinuar të energjisë diellore nga fotovoltaikët. Këto janë tenderët e parë në Ballkanin Perëndimor që janë zhvilluar duke ekspozuar çmimin e energjisë elektrike me shumicë, ku njëri është në tokë publike dhe tjetri në tokë private, ndërsa i treti është një partneritet publik-privat, një tender për 100 MW energji diellore. kapaciteti fotovoltaik në ish-minierën ESM në Oslomej.
Fondi Special i Aksionarëve të BERZH-it (SFA) siguroi 75,000 euro për vlerësimet mjedisore dhe sociale dhe 74,000 euro për zhvillimin e projektimit bazë dhe specifikimeve teknike për objektet. BERZH do të mbështesë ESM-në me zhvillimin e një programi të planit të tregut përkatës të akredituar në nivel kombëtar, për të përcaktuar mundësitë e ri-angazhimit dhe ruajtjes për një pjesë të konsiderueshme të fuqisë punëtore lokale të prekur nga këto flukse, me një buxhet të përafërt prej 200,000 euro, i cili do të jetë financuar nga donatorë ndërkombëtarë dhe SFA në kuadër të Programit të Asistencës Teknike për Përfshirjen Gjinore dhe Ekonomike.
Deri më tani, BERZH ka investuar mbi 2.2 miliardë euro në 162 projekte në ekonominë maqedonase.